Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen werd opgericht door de wet van 16 december 2002. Het nam de bevoegdheden over van de Directie van de gelijke kansen van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Op 1 juni 2003 werd het personeel van deze Directie naar het Instituut overgeheveld.
De vroegere Directie van de gelijke kansen van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg was, van 1993 tot 2002, de bevoegde administratie voor de ontwikkeling, uitvoering en opvolging van het gelijkekansenbeleid voor mannen en vrouwen op Belgisch federaal niveau.
Deze Directie ontstond uit een fusie in 1993 van:
- Het Secretariaat van de Commissie Vrouwenarbeid, de eerste administratieve cel. Deze cel werd opgericht in 1974. Haar bevoegdheid was beperkt tot de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt;
- De Dienst Sociale Emancipatie, die in 1985 werd opgericht binnen het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu en belast was met de uitvoering van het sociaal emancipatiebeleid in het algemeen.
Het Instituut staat dus al meer dan 30 jaar in voor de invulling van het gelijkekansenbeleid voor vrouwen en mannen op Belgisch federaal niveau.
15 jaar Instituut
Op 15 december 2017 vierde het Instituut zijn vijftienjarig bestaan met een evenement in Brussel. Tijdens deze viering riep het dertig personen uit tot meters en peters van het Instituut. Deze meters en peters vochten in het verleden voor de gelijkheid van vrouwen en mannen en blijven deze strijd vandaag verderzetten. Als dank voor hun inspanningen mochten ze allen een beeldje in ontvangst nemen.